Kalça sıkışma sendromu veya diğer isimleri ile femoroasetabular sıkışma sendromu (FAS) veya femoroacetabular impingement syndrome (FAI): aslında toplumda oldukça sık görülen bir durumdur. Bu problem, kalça eklemini oluşturan yapılar olan uyluk (femur) ile leğen (asetabulum) kemiklerinden bir veya ikisinin birbirine sürtünmesine ve sıkışması ile oluşan bir durumdur. Bahsedilen kemiklerde bir kemik büyümesi oluşarak kalçanın özellikle belli hareketlerinde sürtünme ve sıkışma oluşarak ağrıya yol açar. Sürtünme devam ettiği sürece kalça ekleminin etrafındaki labrum dediğimiz yapıya zarar verir. Bu da eklemin kıkırdağının yaşaması için gereken eklem sıvısının dışarı kaçmasına yol açar. Labrum dokusu eklemin su sızdırmazlığı için çok önemli bir yapıdır. Eğer sıkışmaya yol açan yapılar temizlenmez ve yırtık labrum tamir edilmez ise kalça ekleminin kıkırdağı beslenemez ve erken dönemde kalça kireçlenmesi ile sonuçlanır. Labrum yırtıkları sonrası kalçada atlama, takılma veya sürtme gibi bulgular olabilir.
Günümüzde Kalça sıkışma sendromu veya diğer isimleri ile femoroasetabular sıkışma sendromu (FAS) veya femoroacetabular impingement syndrome (FAI) nun hastanın ilerleyen yaşlarında kalça kireçlenmesi, dejeneratif artrite veya koksartroza yol açacağı konusunda elimizde ciddi bulgular bulunmaktadır.
Kalça Sıkışma Sendromu Belirtileri
Kalça sıkışması dediğimiz sendrom hastalarda nasıl kendi belli edeceğini söyleyecek olursak: Hastaların kalça ve kasık bölgesinde ağrı en sık görülen bulgudur. Önceleri bacak içeri ve dışarı getirilip döndürme gibi hareketlerle oluşan bu ağrı giderek her harekette olacak şekilde gelebilir. Hastaların büyük bir kısmı kalçalarındaki ağrıyı gösterirken baş ve işaret parmaklarını kasık ve uyluk bölgesini gösterir. Bu bulguya “C bulgusu” denir ve bu sendrom veya sıkışma için çok özgül bir belirtidir. Yine arabaya binme ve inme sırasında kalça ve uyluk bölgesinde ciddi bir ağrı görülmesi mümkündür. Kalça ekleminde takılma, atlama veya çıtlama gibi bulgular olabilir. Hastaların ağrısı arttıktan sonra kalça ekleminde güçsüzlük görülür.
Kalça sıkışma sendromu femoroasetabular sıkışma sendromu (FAS) veya femoroacetabular impingement syndrome (FAI) neden oluştuğu konusuna gelince en çok çocukluk veya büyüme yaşlarında tekrarlayan travmalar suçlanmaktadır. Sendromun nedeni hakkında net bir bulgu yoktur. Aslında nedeni ne olduğu anlaşılamayan bu durumun esas ileri aşamaya veya ileri yaşa gelmeden teşhis edilmesi önemlidir.
Kalça Sıkışma Sendromu Başka Durumlara Da Eşlik Eder mi?
Evet özellikle spina iliaka anterior inferior (SIAI) denen yapının aşırı büyümesi de bu sıkışmaya eşlik edilebilir ve bu durumda aynı seansta tedavi edilmesi gerekir. Yine iskiyofemoral sıkışma denen ve kendini siyatalji ağrısı gibi gösteren durumlar da eşlik edebilir ya da karışabilir. Toplumuzda özellikle çok sık gördüğümüz doğuştan kalça çıkığı (DKÇ) olan hastalarda da kalça sıkışma sendromu görülebilir. Başka sık görülen Perthes hastalığında da sıkışma sendromu görülebilir ve yine artroskopik olarak tedavi edilmesi gerekebilir.
Kalça sıkışma sendromu, öncelikle fizik muayene ve ek testler yapılarak teşhis edilir. İleri görüntüleme testleri, kalça eklemindeki her türlü anormallikleri ve herhangi bir aşınma veya hasarı belirlemeye yardımcı olur.
Kalça Sıkışma Sendromu Tedavisi
Kalça sıkışma sendromunun tedavisi, her hasta için ayrı olarak yapılmalıdır. Çünkü buraya sığmayacak kadar farklı patolojiler olabilir ve bu patolojilere yönelik özellikli işlemler yapılması gerekir.
Ameliyatsız tedaviler ilk denenmesi gereken yöntemlerdir. Ancak yukarıda anlatıldığı gibi patolojinin nedeni kemik çıkıntılar ve yırtıklar gibi mekanik nedenler olduğundan bu tedavi yöntemlerinin başarı ihtimalleri düşüktür.
Kalça sıkışma sendromunun cerrahisinde artık iki delikten kapalı olarak yapılan artroskopik işlemler ile tedavi edilebilmektedir. Özellikle kalça artroskopisi ile uğraşan ortopedi ve travmatoloji uzmanları tarafından yapılan cerrahi işlemlerin sonuçları çok yüz güldürücüdür. Kalçada sürtünmeye, sıkışmaya, atlamaya yol açan tüm problemler bu küçük deliklerden yapılan artroskopik işlemlerle giderilebilmektedir. Yine bu küçük deliklerden eşlik eden tüm patolojiler de tamir edilebilmektedir.
Artroskopik Kalça Sıkışma Ameliyatı Avantajları
Artroskopik kalça sıkışma ameliyatlarının çok önemli avantajları mevcuttur. Çok küçük deliklerden yapıldığı için ameliyat sonrası hastaların ağrısı hemen etki göstererek geçmekte ve rehabilitasyonları çok daha rahat olmaktadır.
Bu yüzden hastalar için çok konforlu bir yöntemdir. Kalça artroskopisinin diğer çok önemli özelliği, futbol, basketbol veya voleybol oynayan sporcularda sık görülen bu durumun, deneyimli ellerde yapıldığında, sporcunun spora geri dönüş zamanı ve güçlenmesinin de çok kısa zamanda olduğunu görüyoruz.
Kalça sıkışması olan hastaların yapabilecekleri: kilo almamalılar, kalça eklemini zorlayan hareketler yapmamalı, core kasları güçlendirmektir.
Kasık ve kalça ağrısı olan hastalar kalça sıkışması açısından bir ortopedi ve travmatoloji uzmanı tarafından değerlendirilmeli ve ileri tetkikler yapılmalıdır.
Eğer Kalça sıkışma sendromu veya diğer isimleri ile femoroasetabular sıkışma sendromu (FAS) veya femoroacetabular impingement syndrome (FAI) teşhisi konursa, kalça artroskopisi için tecrübeli cerrah tarafından yapılması durumunda sonuçlarının çok iyi olduğunu söylemek mümkündür.
Her hastada gerekmeyebilir. Fizik tedavi, ilaç tedavileri ve aktivite düzenlemeleri ile kontrol edilebilen durumlar vardır. Ancak ağrılar düzelmezse ve günlük yaşam kalitenizi etkiliyorsa kalça artroskopisi ile cerrahi tedavi uygulanabilir. Tedavi edilmezse kalça ekleminde kıkırdak hasarı ve erken kireçlenme (kalça artrozu) gelişebilir. Bu nedenle kalıcı hasar oluşmaması için zamanında tanı ve tedavi önemlidir. Tedavi sürecine ve ağrı durumuna bağlı olarak kontrollü spor yapılabilir. Aşırı zorlayıcı aktivitelerden kaçınmak gerekir. Doktor kontrolünde uygun egzersiz programları uygulanmalıdır. Ameliyat sonrası ilk 4-6 hafta içerisinde günlük aktivitelere dönüş sağlanır. Fizik tedavi desteği ile kalça kasları güçlendirilir. Spor aktivitelerine dönüş genellikle 3-6 ay arasında gerçekleşir. MR sıkışmaya neden olan kemik yapı değişikliklerini ve kıkırdak hasarını gösterir. Ayrıca labrum yırtığı gibi ek patolojiler de MR ile tespit edilebilir. Tedavi planlamasında MR önemli bir rol oynar. Özellikle spor yapan genç bireylerde sık görülebilir. Doğuştan gelen kemik yapısı bozuklukları genç yaşta şikayetlerin başlamasına neden olabilir. Bu nedenle gençlerde kasık ve kalça ağrısı önemsenmelidir. Ağrının şiddetine göre kısa yürüyüşler yapılabilir. Uzun yürüyüşler ve zemin eğimi fazla olan alanlarda yürümek ağrıyı artırabilir. Ağrı artarsa yürüyüş süresi azaltılmalıdır. Genellikle kasık bölgesinde hissedilir, ancak kalça yan tarafına ve bazen dize kadar yayılabilir. Özellikle oturup kalkarken veya eğilirken belirginleşir. Hareket sonrası şiddetlenebilir.Kalça Sıkışma Sendromu ameliyat gerektirir mi?
Kalça sıkışma sendromu tedavi edilmezse ne olur?
Kalça Sıkışma Sendromu olan spor yapabilir mi?
Kalça Sıkışma Sendromu ameliyat sonrası iyileşme süreci nasıldır?
Kalça Sıkışma Sendromu MR’da belli olur mu?
Kalça Sıkışma Sendromu gençlerde olur mu?
Kalça Sıkışma Sendromu ile yürümek zararlı mı?
Kalça Sıkışma Sendromu ağrısı nerelere vurur?
