Kalça osteoartriti olarak da bilinen kalça kireçlenmesi, kalça ekleminde yer alan kıkırdak dokunun zamanla bozulması ve aşınması sonucu gelişen, ilerleyici özellik taşıyan bir eklem rahatsızlığıdır. Zaman içinde, eklem yüzeylerini kaplayan koruyucu kıkırdak tabakası incelir ya da yok olur ve bu da kemiklerin doğrudan birbirine temas ederek sürtünmesine neden olur. Sonuç olarak ağrı, sertlik ve hareket kısıtlılığı gibi şikayetler gelişir.
Kalça Kireçlenmesi Nedir?
Kalça kireçlenmesi (koksartroz), kalça ekleminin hareketini kısıtlayacak şekilde kıkırdağın kaybı ile giden bir hastalıktır. Kıkırdak kendini yenileyemeyen bir doku olduğundan bir kez kireçlenme gelişirse maalesef geri dönülmez bir durum oluşmuş demektir.
Kalça eklemi, asetabulum denen sabit parça ile femur başı denen oynak yer arasındaki eklemdir. Her iki taraf da tamamı ile kıkırdaklardan oluşmaktadır. Bu kıkırdak en sık gördüğümüz formu ile kireçlenerek ağrı ve hareket sıkıntısına yol açmaktadır. Ağrının en bariz özelliği özellikle yürüme, merdiven çıkma ve oturup kalkma gibi aktivitelerde daha belirgin olmasıdır.
Kalça kireçlenmesiyle birlikte;
- Kıkırdak kaybı sonucu eklem boşluğu daralır.
- Kemik yüzeylerinde osteofit denilen çıkıntılar oluşabilir.
- Eklem sıvısının azalmasıyla sürtünme artar.
- Kalça çevresindeki kas ve bağ dokular zayıflar.
Kalça Kireçlenmesi Nedeni Nedir?
Kalça kireçlenmesinin çok farklı nedenleri vardır. Tüm dünyada en sık görülen şekli nedenini bilmediğimiz kireçlenmedir. Genel popülasyonda da oldukça sık görülen bir durumdur. Genetik geçiş sık görüldüğünden ailede başka kişilerde sık görülür. Yine kalça sıkışma sendromu veya diğer isimleri ile femoroasetabular sıkışma sendromu (FAS) femoroasetabular impingement (FAI) ile ilişkisi de gösterilmiştir. Konuyla ilgili bölümde de yazıldığı üzere genç yaşlarda gördüğümüz bu kalça sıkışması tedavi edilmez ise ilerleyen yaşlarda kalça kireçlenmesi ile sonuçlanmaktadır. Kalça sıkışması artroskopik kapalı yöntemlerle tedavi edilebilmektedir.
Kasık ağrısı olan hastalar kesinlikle kalça sıkışması, femoroasetabular sıkışma yönünden bir ortopedi ve travmatoloji uzmanı tarafından detaylı bir şekilde değerlendirilmelidir. Ayrıca travma sonrası veya romatizmal hastalıklar ile beraber, kalça beslenmesinin bozulması, çocuklukta kalça çıkığı olması, perthes hastalığı veya aşırı kilo ile de beraber görülme oranı artmaktadır.
Kalça Kireçlenmesi Nasıl Anlaşılır?
Kalça kireçlenmesi (kalça osteoartriti), genellikle sinsi başlayan ve zamanla ilerleyen bir eklem rahatsızlığıdır. Başlangıçta ağrı genellikle kasık bölgesinde hissedilir. Bazen kalçadan dize doğru yayılabilir. Uzun süre ayakta kalmak, merdiven çıkmak, eğilmek veya yürümekle artan ağrılar görülür. Kalça ekleminde esneklik azalır. Özellikle ayakkabı giymek, eğilerek oturmak, bacak bacak üstüne atmak zorlaşabilir. Kireçlenme ilerledikçe hasta topallayarak yürümeye başlar. Kalçayı hareket ettirirken sürtünme sesi gibi klik veya çıtırtı sesleri duyulabilir.
Bu belirtiler kişiye göre değişkenlik gösterebilir. Ağrılar 2 haftadan uzun süredir devam ediyorsa, günlük aktiviteler yaparken zorlanıyorsanız bir ortopedi uzmanına başvurmanız gerekir.
Kalça Kireçlenmesi Teşhisi Nasıl Konur?
Kalça kireçlenmesi hekimlerin yaptığı fizik muayene ve görüntüleme yöntemleri ile teşhis edilir. Fizik muayene sırasında, ortopedi uzmanı kalça ekleminin hareketlerini ve özel testlerini değerlendirir.
Görüntüleme testleri, kalça ekleminde kıkırdak hasarı olup olmadığını belirlemeye yardımcı olur. Bu testler direk radyografi veya röntgen ile Magnetik rezonans görüntüleme gibi pek çok yöntem seçilebilir.
Kalça Kireçlenmesi Tedavisi
Kalça kireçlenmesi ilk olarak çeşitli ilaç tedavileri, fizik tedavi ve egzersiz ile tedavi edilmeye çalışılır. İlaç tedavisi, ağrıyı azaltmak için genellikle hastalığın başlangıç aşamasında kullanılır. Fizik tedavi, kasları güçlendirmek ve biraz da ameliyat hazırlık için kullanılır. Ameliyata alternatif olarak prp ve kök hücre tedavileri örnek gösterilebilir. Eklem içi enjeksiyonlar kısa süreliğine ağrıyı kontrol etmeye yarar sağlayabilir. Takviye gıdalar da kullanılabilir.
Kalça Protez Ameliyatı Ne Zaman Gerekir?
İlaç tedavisi ve fizik tedaviden fayda görmeyen çoğu hastada cerrahi gereklidir. Cerrahi tedavi, kalça ekleminde kireçlenmiş olan bölgelerin çıkarılması ve kalça protezi ile değiştirilmesidir. Kalça ekleminin protez ameliyat ile değiştirilmesi, kalça kireçlenmesinden kaynaklanan ağrıyı ve hareket kısıtlılığını gidermek için en etkili tedavi yöntemidir.
Kalça protezi, yaşam kalitesinin düştüğü ve diğer tedavi yöntemlerinin de işe yaramadığı durumlarda tercih edilir. Modern protezlerle başarı oranı %95’in üzerindedir. Ameliyat sonrası fizik tedavi ile 6-12 hafta içinde yürüyüş normale döner. Ortalama protez ömrü 15-20 yıldır.
Kalça Kireçlenmesi Hakkında Sıkça Sorulan Sorular
Kalça kireçlenmesi kronik bir hastalıktır ve tamamen ortadan kaldırmak genellikle mümkün değildir. Ancak uygun tedavi yöntemleriyle semptomlar kontrol altına alınabilir ve hastanın yaşam kalitesi ciddi şekilde artırılabilir. Evet, ilerlemiş vakalarda kireçlenme nedeniyle ağrı artar, hareket kısıtlanır ve yürüyüş bozulabilir. Bazı hastalar baston gibi yardımcı cihazlara ihtiyaç duyabilir. Hafif ve düzenli yürüyüşler, eklem hareketliliğini korumaya yardımcı olur. Ancak ağrıya neden olan aktivitelerden kaçınmak gerekir. Doktor önerisiyle yapılmalıdır. Tamamen geçmesi mümkün olmasa da, uygun tedaviyle kontrol altına alınabilir. İlaç tedavisi, fizik tedavi, egzersiz programları ve yaşam tarzı değişiklikleri ile ağrı azaltılır. İleri vakalarda kalça protezi ameliyatı gerekebilir. Hayati bir risk oluşturmaz ama tedavi edilmediğinde yaşam kalitesini ciddi şekilde düşürür. Sürekli ağrı, hareket kısıtlılığı ve yürüme bozuklukları gelişebilir. Evet, genellikle kireçlenme belirtileri ilk olarak direkt röntgen (X-ray) ile tespit edilir. Eklem aralığının daralması, kemik çıkıntılar (osteofitler) ve kıkırdak kaybı gibi bulgular gözlenir. Düşük etkili egzersizler en faydalı olanlardır. Örneğin: Fizyoterapist eşliğinde yapılması önerilir.Kalça kireçlenmesi tamamen iyileşir mi?
Kalça kireçlenmesi yürüme zorluğuna neden olur mu?
Yürüyüş kalça kireçlenmesine iyi gelir mi?
Kalçadaki kireçlenme nasıl geçer?
Kalça kireçlenmesi tehlikeli midir?
Kireçlenme röntgende çıkar mı?
Kalça kireçlenmesine hangi hareketler iyi gelir?
